Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wpłynęła skarga Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Gminy Istebna 10 stycznia 2020 r. Chodziło o podjęcie deklaracji w sprawie powstrzymania ideologii LGBT przez wspólnotę samorządową. Wyrokiem z 14 lipca 2020 r. Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały. Uwzględnił wszystkie zarzuty skargi RPO.

To pierwszy wyrok w sprawach ze skarg Rzecznika Praw Obywatelskich na dyskryminujące uchwały wybranych samorządów o przeciwdziałaniu tzw. „ideologii LGBT”.

 

Przekroczenie uprawnień przez gminę

Według WSA rada gminy podejmując taką uchwałę przekroczyła swoje uprawnienia i podjęła ją z naruszeniem prawa. Zdaniem sędziów uchwała dyskryminuje osoby o innej niż heteroseksualna orientacji i tożsamości seksualnej i narusza art. 32 Konstytucji RP, mówiący o tym, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Dopuszczalność kontroli sądowoadministracyjnej i legalność tzw. uchwał „anty-LGBT”, podejmowanych przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego >

WSA stwierdził, że uchwała ma charakter władczy, a jako taka została więc wydana bez właściwej podstawy prawnej i z przekroczeniem kompetencji rady gminy. W uzasadnieniu ustnym wyroku WSA w Gliwicach stwierdził, że „Ideologia jest zawsze związana z ludźmi. Wg definicji słownikowej, to system poglądów jednostek lub grupy ludzi. Termin „strefa wolna od ideologii LGBT” de facto odnosi się również do ludzi, a tłumaczenie, że LGBT to ideologia a nie ludzie jest przymykaniem oczu na rzeczywistość”.

Zobacz też: Dyskryminacja może zawiesić pieniądze z UE, na razie tylko „zimny prysznic">>

Uznał też, że uchwała jest wymierzona w osoby LGBT i ma dla nich skutek dyskryminujący, poprzez wykluczenie ze wspólnoty samorządowej, a także „krzywdzi osoby LGBT i wzmacnia ich poczucie zagrożenia”.

W ocenie WSA Rada Gminy Istebna sformułowała w uchwale dyrektywy kierunków działania dla wójta oraz dla podległych gminie jednostek organizacyjnych, zwłaszcza szkół i innych placówek oświatowych. Wykroczyła w ten sposób poza granice swoich kompetencji, ingerując też w sprawy zastrzeżone dla organów centralnych, np. próbując wpływać na kształt podstawy programowej.

Od wyroku przysługuje skarga kasacyjna.

Sądy odrzucały skargi na uchwały

Jak pisaliśmy, sądy administracyjne do tej pory odrzucały skargi rzecznika praw obywatelskich na uchwały anty-LGBT, uznając, że nie podlegają one zaskarżeniu. Sądy nie wypowiadały się jednak merytorycznie odnośnie treści tych uchwał. O odrzuceniu skargi zdecydowały jedynie względy formalne – zaskarżony akt nie podlega kontroli sądowoadministracyjnej.

Zobacz też więcej Uchwały anty-LGBT nie do zaskarżenia przed sądem administracyjnym>>