Puigdemont en co willen Spaanse onderzoeksrechter wraken (voor Belgische rechtbank)

Carles Puigdemont in Duitsland© afp

De advocaten van de Catalaanse politici die op de vlucht zijn voor het Spaanse gerecht vinden dat onderzoeksrechter Llarena bevooroordeeld is.

Corry Hancké

De vijf Catalaanse politici, die in Spanje gezocht worden voor rebellie, eisen een symbolische euro schadevergoeding, omdat ze vinden dat de rechter die hun zaak behartigt, niet neutraal is. In de rand van een studiedag in het Spaanse Oviedo had onderzoeksrechter Pablo Llarena op 22 februari gezegd dat de Catalaanse verdachten geen politieke gevangenen zijn, omdat hun daden in het Strafwetboek staan. Daarmee verwerpt hij een van de belangrijkste argumenten van de verdediging. De Catalaanse politici vinden namelijk dat hun handelingen niet in strijd zijn met de wet, maar dat ze vervolgd worden voor hun politieke overtuiging. ‘Geen politiek misdrijf’De afgezette minister-president Carles Puigdemont en zijn voormalige ministers Meritxell Serret, Antoni Comín, Luis Puig en Clara Ponsatí worden vervolgd voor rebellie omdat ze een, volgens Madrid, illegaal referendum hebben georganiseerd en eenzijdig de onafhankelijkheid hebben uitgeroepen.De uitspraak van Llarena werd door de Spaanse kranten opgepikt en ze is nu voor de advocaten van de verdachten die op de vlucht zijn voor de Spaanse justitie, een reden om de rechter te verdenken van partijdigheid. ‘Politieke misdrijven vallen niet onder het strafrecht. Door te verklaren dat het hier niet om een politiek misdrijf gaat, is de rechter bevooroordeeld’, zegt Paul Bekaert, een van de advocaten van de vijf Catalaanse politici die vandaag in België en Schotland verblijven. Schade in België?De zaak, die dinsdag in Brussel wordt ingeleid, zal nog een juridische kluif worden, zegt professor Matthias Storme, docent procesrecht aan de KU Leuven. Volgens de Europese regelgeving geniet een rechter van een EU-land immuniteit voor de woorden die hij tijdens zijn ambtsuitoefening uitspreekt en is een buitenlandse rechtbank niet bevoegd om daar een uitspraak over te doen. Maar Llarena deed de omstreden uitspraak over de Catalaanse politici aan enkele journalisten op het einde van een studiedag. Sprak hij toen in zijn functie als rechter of als privépersoon? Is een Belgische rechtbank wel bevoegd om zich daarover te buigen? Is het land waar de rechter zijn uitspraak heeft gedaan, richtinggevend of kunnen de advocaten van de Catalaanse vluchtelingen aanvoeren dat de schade hier in België wordt geleden? In hoeverre is de plek van het ‘delict’ bepalend als de Catalanen zich zouden beroepen op het Internationaal Verdrag van de Mensenrechten? Als de Belgische rechter zou vonnissen dat Llarena niet objectief is, dan kunnen de advocaten van de Catalaanse politici de Spaanse rechter wraken. En dat zou pas tot commotie leiden.Boekje te buiten gegaanDe Spaanse regering heeft lang geaarzeld vooraleer ze beslist heeft om de gerechtskosten van Llarena voor haar rekening te nemen. De huidige socialistische bewindsvoerders zijn zeer kritisch over de wijze waarop de vorige regering (van de conservatieve Partido Popular) de onafhankelijkheidsstrijd in Catalonië heeft aangepakt en Llarena is op die studiedag waarschijnlijk wel zijn boekje te buiten gegaan.Vorige week werd bekendgemaakt dat de Spaanse regering een van de Belgische topadvocatenbureaus in de arm heeft genomen om haar zaak te bepleiten. Daarvoor betaalt ze ruim 500.000 euro.